مردان از همسر خود چه می خواهند؟
هرثمه می گوید : مدتی نگذشت که تمامی این جریانات اتفاق افتاد و (امام) رضا نزد خلیفه انگور و انار مسموم خورد و از دنیا رفت.
هرثمه می گوید :
طبق فرمایش امام رضا (که فرمود بعد از وفات و تجهایز جنازه ام ین مطالب را به مأمون بگو) بر مأمون وارد شده، دیدم که وی در فراق امام رضا (علیه السلام) دستمال در دست دارد و گریه می کند .
به وی گفتم : ای خلیفه!
اجازه می دهاید مطلبی را بگویم؟
مأمون اجازه سخن گفتن داد .
گفتم (امام)رضا سرّی را در دوران حیاتش به من فرمود و از من عهد گرفت که آن را تا هنگامی که زنده است، بری کسی بازگو نکنم .
آن گاه قضیه رابری مأمون تعریف کردم .
وقتی که مأمون از ین قضیه خبر دار شد، شگفت زده شد و سپس دستور داد جنازه امام تجهایز و آماده شود و همراه و یا آماده خواندن نماز بر ایشان شدیم. در این هنگام فردی ناشناس با همان مشخصاتی که امام گفته بود، از طرف صحرا به سمت جنازه مطهر آمد و با ها هیچ کس صحبتی نکرد و بر امام نماز خواند و مردم نیز با وی نماز خواندند. خلیفه دستور داد که وی را شناسایی کنند و نزد وی بیاورند، اما اثری از وی و شتر او نبود.
سپس خلیفه دستور داد پشت قبر هارون الرشید قبری حفر کنند . هرثمه به خلیفه گفت :
آیا شما را به سخنان علی بن موسی الرضا آگاه نساختم ؟
مأمون گفت :
می خواهم ببینم سخن وی راست است یا خیر.
در این هنگام نتوانستند قبر راحفر کنند و گویا زمین از صخره سخت تر شده بود؛ به گونه ی که تعجب حاضران را برانگیخت.
مأمون به صدق سخن علی بن موسی الرضا پی برد و به من گفت مکانی را که علی بن موسی الرضا از آن خبر داده، به من نشان بده .
محل را به وی نشان دادم و همین که خاک را کنار زدیم، قبرهای طبقه بندی شده و آماده را دیدیم، باهمان مشخصاتی که علی بن موسی الرضا فرموده بود.
زمانی که مأمون این وضعیت را دید، بسیار شگفت زده شد. ناگهان آب به اعماق زمین فرو رفت و آن مکان خشکید .
سپس امام را داخل قبر گذاشتیم و خاک روی آن ریختیم .
بعد از این جریان خلیفه همیشه از چیزی که دیده و از من شنیده بود، با شگفتی یاد می کرد و تأسف و حسرت می خورد و هر گاه با وی خلوت می کردم، از من تقاضا می کرد تا قضیه را تعریف کنم و با تأسف می گفت :
)انا لله و انا الیه راجعون(.
مشهد الرضا در کلام اهل سنت
ذهبی در مواضع متعدد از تألیفات خود درباری مشهد الرضا چنین اظهار نظر می کند :
«و لعلی بن موسی مشهدٌ بطوس یقصدونه بالزیاره»[30]،
«و له مشهدٌٍ کبیر بطوس یزار»[31]،
«و مشهد مقصودٌ بالزیاره»[32].
ابن عماد حنبلی دمشقی نیز می گوید :
«و له مشهدٌ کبیر بطوس یزار».[33]
برخورد بزرگان اهل سنت با مزار امام رضا (علیه السلام) نیز جالب و شگفت انگیز است؛ مانند بسیار زیارت کردن قبر امام رضا از سوی ابن حبان بستی (354ق) و ابو علی ثقفی (328ق) و تواضع وتضرعات بسیار ابوبکر بن خُزیمه (311ق) که موجب شگفتی شاگردان وی شده بود .
1. ابوبکر بن خزیمه (311ق) و ابو علی ثقفی (328ق) : حاکم نیشابوری می گوید :
«سَمِعتُ محمد بن المؤمل بن حسین بن عیسی یقول خرجنا مع امام اهل الحدیث ابی بکر بن خزیمه و عدیله ابو علیالثقفی مع جماعة من مشیخنا و هماذ ذلک متوافرون الی زیارة قبرعلی بن موسی الرضا بطوس،
قال : فریت من تعظیمه (ابن خُزَیمه) لتلک البقعه و تواضعه لها و تضرعه عندها ماتحیرنا؛[34]
حاکم می گوید: از محمد بن مؤمل شنیدم :
روزی با پیشوای اهل حدیث ابوبکر بن خزیمه و ابو علی ثقفی و دیگر مشیخ خود به زیارت قبر علی بن موسی الرضا به طوس رفتیم؛ در حالی که آنها بسیار به زیارت قبر ایشان می رفتند.
محمد بن مومل می گوید :
احترام و بزرگداشت و تواضع و گریه و زاری ابن خزیمه نزد قبر علی بن موسی همگی را شگفت زده کرده بود.
ابن خزیمه نزد اهل سنت جایگاه ویژه ی دارد؛ به گونهی که از وی
«شیخ الاسلام، امام الائمه، حافظ، حجه، فقیه، بی نظیر، زنده کننده سنت رسول الله»،
تعبیر کرده اند و او در علم حدیث و فقه و اتقان ضرب المثل است.[35]
در مورد ابو علی ثقفی نیز ـ که از نوادگان حجاج بن یوسف است ـ تعابیری چون :
«امام، محدث، فقیه، علامه، شیخ خراسان، مدرس فقه شافعی در خراسان،
امام در اکثر علوم شرعی، حجت خدا بر خلق در دوران خودش»[36]
به کار رفته که نشان دهنده اهمیت و جایگاه ین شخصیت نزد عامه است.
2. ابن حبّان بُستی (354ق) :
«علی بن موسی الرضا از بزرگان و عقلا و نخبگان و بزرگواران اهل بیت و بنی هاشم است. اگر از وی رویتی شود، واجب است حدیثش معتبرشناخته شود .... .
من به دفعات قبر ایشان را زیارت کرده ام. زمانی که در طوس بودم، هر مشکلی بریم رخ می داد، قبر علی بن موسی الرضا را ـ که درود خدا بر جدش و خودش باد ـ زیارت می کردم و بری برطرف شدن مشکلم دعا می کردم و دعایم مستجاب ومشکلم حل می شد . این کار را به دفعات تجربه کردم و جواب گرفتم .
خداوند ما را برمحبت مصطفی و اهل بیتش ـ که درود خدا بر او اهل بیتش باد ـ بمیراند».[37]
ابن حبان بستی نیز از اهل سنت جایگاه والیی دارد؛ به گونه ی که از وی به
«امام، علامه، حافظ، شیخ خراسان، یکی از استوانه های علم در فقه و لغت و حدیث، و از عقلیرجال»
تعبیر کرده اند.[38]
ا ین جملات حاکی از نفوذ معنوی امام رضا (علیه السلام) بر قلوب است و پس از گذشت سالیان از شهادت یشان، قبر و بارگاه ملکوتییشان مورد توجه خاص و عام است و کسانی چون ابن خزیمه و ابن حبان علاوه بر زیارت قبر امام رضا (علیه السلام) به ایشان متوسل می شدند و برای رفع مشکلات مادی و معنوی خود به این مکان مقدس پناه می بردند
سخن پایانی
از مطالب یاد شده به دست می ید که نه تنها ساخت بنا بر قبور و زیارت و توسل، امری جیز و کاملاً مرسوم بوده، بلکه مورد تایید قولی و عملی بزرگان اهل سنت از جمله ابن خزیمه و ابن حبان بستی و ... بوده و مکرر این اعمال از آنها سر می زده است و آنان از خوان گسترده کرامات آن امام همان نیز بهره مند می شدند و این امر اساساً به عنوان یک باور و فرهنگ صحیح در میان مسلمین مطرح بوده و این موارد بهترین گواه بر وهای بودن تفکرات و باورهای سست حزب سیاسی وهابیت است.
از طرف دیگر، جایگاه اهل بيت پیامبر اكرم(ص) و میزان درخشندگی ین خاندان پاک را در میان امت اسلامی به ویژه علمی اهل سنت آشکار می سازد.
[1] . تتمی جامع الاصول، ابن اثیر جزری، مکتبی النجاریی، مکه، عربستان، چاپ دوم، ج2، ص715،1403ق.
[2] . مطالب السؤول، محمد بن طلحه شافعی، مؤسسه البلاغ، بیروت، لبنان، چاپ اول، ص295، 1419ق.
[3] . مرآة الجنان، یافعی، دارالکتب العلمیی، بیروت لبنان، چاپ اول، ج2، ص10، 1417ق.
[4] . الفصول المهمی، ابن صباغ مالکی، اعلمی، تهران،یران، ص263.
[5] . الاتحاف بحب الاشراف،شبراوی شافعی، دارالکتاب قم، یران، چاپ اول1423ق.
[6] . جامع کرامات الاولیاء، نبهانی، ص311، دارالفکر، بیروت، لبنان، چاپ اول، ص312و313،1414ق.
[7] . الانوار القدسیه، سنهوتی شافعی، ص39، انتشارات السعادی، مصر.
[8] . سبائک الذهب فی معرفی قبائل العرب، ابوالفوزسؤیدی، المکتبه، بیروت، لبنان، چاپ دوم، ص334.
[9] . نزهة الجلیس، عباس بن نور الدین مکّی، قاهره، مصر، ج2، ص105.
[10] . روضة الاحباب، عطاء اللهبن فضل الله شیرازی، ص43، استامبول، ترکیه؛ مفتاح النجاة فی مناقب آل العبا، محمد خان بن رستم بدخشی، مخطوط، ص176، به نقل از احقاق الحق، ج12، ص364؛ تاریخ الاسلام و الرجال، شیخ عثمان سراج الدین حنفی، ص369، مخطوط، به نقل از احقاق الحق، ج12، ص348.
[11] . روضة الاحباب، ج4، ص43؛ مفتاح المعارف، مولوی عبد الفتاح حنفی هندی، مخطوط، ص79، بنقل از احقاق الحق، ج12،ص553.
[12] . احقاق الحق، شهاید قاضی نور الله شوشتری، ج12، ص343، به نقل از محمد خواجه پارسی بخاری، فصل الخطاب.
[13] . الفصول المهمی، ص245؛ نور الابصار، دارالکتب العلمیه، بیروت، لبنان، چاپ اول1418ق، ص243؛ جامع کرامات الاولیاء، ج2، ص311؛ الاتحاف بحب الاشراف، ص314.
[14] . الفصول المهمه، ص246؛ نور الابصار، ص244؛ جامع کرامات الاولیاء، ج2، ص312.
[15] . نورالابصار، ص244؛ جامع کرامات الاولیاء، ج2، ص313؛ الاتحاف بحب الاشراف، ص315،316.
[16] . الفصول المهمه، ص247؛ نورالابصار، ص243؛الاتحاف بحب الاشراف، ص319.
[17] . الفصول المهمه، ص246، نورالابصار، ص243؛اخبار الدول و آثار الاول، بغداد، عراق، بی تا، ص114؛ جامع کرامات الاولیاء، ج2، ص313، الاتحاف، بحب الاشراف، ص316.
[18] . نور الابصار، ص243؛ مفتاح النجاة، ص76؛ اخبار الدول و آثار الاول، ص114؛ الاتحاف، بحب الاشراف، ص318.
کارت پستال ولادت امام محمد تقی عليه السلام 
اس ام اس سلامتى